Contactpersoon:

Willem Van Colen, PhD

onderzoeker agroforestry bij Inagro

Discover Inagro’s Agroforestry progress on their dedicated subpage hier and stay updated with their ‘Digging Deeper’ series:

Digging Deeper 1
Digging Deeper 2
Digging Deeper 3
Digging Deeper 4
Digging Deeper 5
Digging Deeper 6
Digging Deeper 7
Digging Deeper 8
Digging Deeper 9
Digging Deeper 10
Digging Deeper 11

Living Lab 2: België

Beheerd door: Inagro in samenwerking met lokale landbouwers die aan intercropping doen

Algemeen informatie
Het Living Lab in België is een onderzoeksperceel van Inagro. Lokale commerciële landbouwers doen aan intercropping en zijn commerciële landbouwers. Het Living Lab is een agroforestry onderzoeks- en demonstratieperceel voor langetermijnsonderzoek.

Op dit perceel van 1,4 ha, gekenmerkt door vruchtbare zandleembodem, worden akkerbouwgewassen en groenten verbouwd tussen rijen walnootbomen. Ons strategisch doel is om agroforestry als innovatieve praktijk voorbij de pioniersfase in Vlaanderen te doen kantelen. Enerzijds door het potentieel en de haalbaarheid van agroforestry te bestuderen en wetenschappelijk onderbouwde figuren en informatie te verschaffen die voortvloeien uit dit praktijkgerichte goede voorbeeld. Anderzijds door demonstraties op het terrein of online communicatie naar alle belanghebbenden, waaronder landbouwers (onze belangrijkste doelgroep), onderzoekers, adviseurs, beleidsmakers en anderen.

Via ons eigen agroforestryperceel verwerven we waardevolle inzichten en praktische ervaring uit de eerste hand met dit duurzame voedselproductiesysteem dat een deel is van het antwoord op de huidige en toekomstige uitdagingen waarmee de landbouw wordt geconfronteerd, zoals klimaatverandering, bodemgezondheid, waterbeheer en biodiversiteit.

Er is een on-fieldsamenwerking tussen Inagro en lokale landbouwers, waarbij Inagro verantwoordelijk is voor het beheer van de bomen en bomenrijen, terwijl een lokale landbouwer de intercropping doet.

Op dit moment zijn de walnootbomen geplant in rijen die uit elkaar staan, zodat een naburige landbouwer conventionele akkerbouwgewassen (aardappelen, tarwe, maïs, veldbonen) en groenten (wortel, kool, knolselderij, prei) tussen de rijen kan verbouwen. Onder de bomenrijen installeerden we overblijvende bloemstroken om nuttige insecten aan te trekken (natuurlijke ongediertebestrijding en bestuiving).

 

Algemene landbouwaanpak
Inagro koos er bewust voor om van het Living Lab een conventioneel landbouwsysteem te maken, aangezien slechts ongeveer 3% van de landbouw in Vlaanderen biologisch is. We willen de praktijk van agroforestry niet beperken tot deze 3%, maar we willen laten zien dat agroforestry ook in conventionele landbouw haalbaar, winstgevend en goed voor bodem, water en biodiversiteit kan zijn.

Doelstellingen
Het hoofddoel is het demonstreren van de productie van groenten, akkerbouwgewassen en walnoten op een manier die landbouwers in staat stelt om nog steeds een redelijk inkomen te verdienen, maar tegelijkertijd ook om hun productiviteit te verbeteren. bodemgesteldheid, het verhogen van de biodiversiteit en de veerkracht van hun akker en boerderij.

Uitdagingen

  • Introductie van bomen in zeer intensief agrarisch landschap, gedomineerd door lucratieve groenteteelt
  • Gevoelens van lokale landbouwers: Over het algemeen negatief tegenover bomen, met als argument dat ze met gewassen concurreren om hulpbronnen
  • Beperkte ervaring onder lokale landbouwers in boombeheer en oogsttechnieken
 

Onderzoeksdoelen

Het doel van de langetermijnmonitoringstudie op het agroforestry onderzoeksperceel is tweeledig:
  • De langetermijnimpact van de bomen en agroforestrypraktijk op de bodem, het water, het microklimaat en de biodiversiteit beoordelen.
  • Bepalen van de economische haalbaarheid van dit specifieke agroforestrysysteem op de lange termijn. Met een focus op hoe de keuze van soorten/variëteiten of het beheer van gewassen en bomen geoptimaliseerd kan worden om de gewasopbrengst te verhogen.
Het agroforestryperceel zal ook een demonstratieperceel zijn voor landbouwers en andere relevante belanghebbenden. 
Tegelijkertijd doen we ook praktische ervaring op die direct kan worden doorgegeven aan onze landbouwers. De resultaten worden gebruikt om landbouwers te begeleiden, adviseurs te informeren, consumenten te sensibiliseren, onderzoekers te inspireren, beleidsmakers of financieringsinstanties te ondersteunen bij hun beslissingen, enz. 

Ontwerp van het agroforestrysysteem 

Het onderzoeksperceel is een alley cropping systeem van ongeveer 1,4 hectare. De bomenrijen zijn NNW-ZZO georiënteerd. De boomcomponent bestaat uit walnotenbomen (Juglans regia) met een onderlinge afstand van 8 m en een onderlinge afstand van 24 m, wat resulteert in een boomdichtheid van ongeveer 36 bomen per hectare.

De keuze voor walnotenbomen is gebaseerd op de sterk toenemende belangstelling van landbouwers voor deze bomen, hun hoge economische potentieel en hun geschiktheid voor toepassing in agroforestry systemen. De 3 meter brede stroken onder de walnotenbomen zullen worden ingezaaid met een meerjarig mengsel van grassen en kruiden, met als doel het beheer van deze stroken te beperken en nuttige insecten aan te trekken. De bomen zullen worden ingezaaid met akkerbouwgewassen en groenten die typisch zijn voor onze regio, in een 6-jarige rotatie (aardappelen, knolselderij/wortel, maïs, prei/kool, wintertarwe en veldbonen). Loodrecht op de overheersende windrichting (ZW) wordt een haag geplant als windbreker en habitat voor insecten en vogels. Het perceel wordt op een conventionele manier beheerd.

 

Monitoring

De focus ligt op het bestuderen van de directe en indirecte impact van bomen op de productie en het beheer van gewassen op lange termijn. Gewasopbrengst, gewaskwaliteit, boomopbrengst en beheerskosten zullen zorgvuldig opgevolgd worden en gebruikt worden in de economische berekening van het agroforestrysysteem.

Ten tweede richten we ons op de levering van ecosysteemdiensten door de impact op bodemkwaliteit, koolstofopslag, waterbeheer en biodiversiteit te monitoren. Wat de bodem betreft, zullen we chemische parameters meten zoals nutriënten, organisch materiaal en pH, en fysische parameters zoals bulkdichtheid, textuur en waterinfiltratiecapaciteit. Ook de macro- en microbiodiversiteit van de bodem zal worden gemonitord. Voor macro-organismen zal de nadruk liggen op regenwormen en loopkevers. Alle metingen zullen jaarlijks worden uitgevoerd waar relevant en mogelijk. Transecten van tensiometers zullen de bodemvochtigheid tussen bomenrijen monitoren tijdens het groeiseizoen van de gewassen.

Strategisch geplaatste weerstations meten permanent de lucht- en bodemtemperatuur, lichtomstandigheden, windsnelheid en neerslag in verhouding tot de afstand tot de bomenrijen.

België

1,4 ha

Silvoarable, silvohorticulture, heggen, windsingels en oeverbufferstroken

Silvoarable & horticulture

Opgericht in 2023

Inter-rij/In-rij afstand: 24m/ +-8m

Breedte van boomstroken: 3 m

Aantal bomen: 50

6-jarige rotatie van aardappel, maïs, wintertarwe, prei/kool, wortel/knolselderij, veldbonen

Vee: Geen

Zeer vruchtbare zandleembodem

nl_NL_formalDutch