Klimaatbestendigheid door agroforestry en koolstoflandbouw

Koolstoflandbouw is een landbouwaanpak die het vermogen van bodems en vegetatie om koolstofdioxide (CO₂) uit de atmosfeer te absorberen en op te slaan, vergroot. Door duurzame landbeheertechnieken toe te passen, zoals agroforestry, cover cropping, no-till landbouw en verbeterd graslandbeheer, vermindert carbon farming de uitstoot van broeikasgassen door de landbouw en verwijdert het CO₂ uit de atmosfeer. Deze aanpak draagt bij tot de beperking van de klimaatverandering en houdt de belofte in van diversificatie van het landbouwinkomen door middel van koolstofkredieten en betalingen voor ecosysteemdiensten. Om het potentieel van koolstoflandbouw in de EU te ontsluiten is innovatie nodig, en agroforestry biedt een bijzonder levensvatbare en schaalbare oplossing. Nu de EU haar inspanningen versnelt om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, is koolstoflandbouw naar voren gekomen als een veelbelovende strategie om de koolstofvastlegging in de bodem te verbeteren en tegelijk duurzame landbouw te ondersteunen. Agroforestry integreert bomen en struiken met gewassen of vee en biedt zo de mogelijkheid om voedsel te blijven produceren en atmosferische CO₂ op te vangen en op te slaan in houtachtige biomassa en bodems. Deze systemen verbeteren de gezondheid van de bodem, verminderen erosie, vergroten de biodiversiteit en versterken de veerkracht van boerderijen tegen extreme weersomstandigheden. In tegenstelling tot conventionele monoculturen diversifieert agroforestry inkomstenbronnen door hout, fruit, noten en andere producten en diensten dan hout, waardoor het economische risico voor boeren afneemt.

De Green Deal van de EU of het Sustainable Land Management Scheme van Engeland bijvoorbeeld erkennen agroforestry als een sleutelcomponent van duurzame voedselproductie. Daarnaast zijn vrijwillige koolstofmarkten in opkomst als een potentiële inkomstenstroom voor boeren die agroforestrypraktijken toepassen, waardoor ze de koolstof die is vastgelegd in hun bomen en bodems te gelde kunnen maken. Ondanks het potentieel heeft agroforestry echter te maken met uitdagingen zoals initiële investeringskosten, lange terugverdientijden en de complexiteit van het meten en verifiëren van koolstofvastlegging. Om de toepassing op te schalen, moeten we de financiële prikkels versterken, duidelijke koolstofkredietmethodologieën voorzien en technische ondersteuning bieden aan boeren.

Lopend onderzoek in agroforestry helpt bij het verfijnen van de beste praktijken, het verbeteren van metingen voor koolstofvastlegging en het ontwikkelen van regiospecifieke richtlijnen voor implementatie. Projecten zoals ReForest en DigitAF richten zich op het optimaliseren van boom-gewascombinaties, het begrijpen van de dynamiek van de bodemgezondheid en het evalueren van de economische voordelen op lange termijn voor boeren. Onderzoekers onderzoeken ook geavanceerde teledetectie- en AI-gestuurde monitoringtechnieken om de nauwkeurigheid van de koolstofboekhouding te verbeteren. Samenwerkingsinitiatieven tussen universiteiten, onderzoeksinstellingen en beleidsmakers hebben als doel om op feiten gebaseerde strategieën te creëren die de schaalbaarheid en effectiviteit van agroforestry garanderen. Naarmate de wetenschappelijke vooruitgang het vakgebied verder vorm blijft geven, is agroforestry klaar om een hoeksteen van de landbouw in de EU te worden en de ecologische en economische veerkracht te ondersteunen.